L – jak Losy rzeszowskich zabytków i pamiątek…

Publikacja Franciszka Kotuli „Z dziejów Rzeszowa 1939-1944. Losy rzeszowskich zabytków i pamiątek” powstała pod wrażeniem barbarzyństwa wojny, niszczenia przez okupanta naszych zabytków i pamiątek przeszłości. Autor zawarł w niej opis rabunków i zniszczeń wśród dóbr kultury i jest to jedna z nielicznych relacji powstałych w Polsce bezpośrednio po wojnie (1947 r.). Praca ta posiada wyjątkowy walor poznawczy, gdyż Kotula bardzo rzeczowo i ściśle opisał to, co zniszczone zostało w Rzeszowie, a w wielu wypadkach także w okolicy (np. rozdział o dzwonach).

W imponującym dorobku naukowym i pisarskim Franciszka Kotuli książka ta stanowi dowód, jak wielki był szacunek jej autora dla zabytków i wszelkich pamiątek przeszłości stanowiących nasze dziedzictwo kulturowe, a dzięki jej powstaniu, kolejne pokolenia czytelników uświadomić sobie mogą, jak ważna jest ochrona dóbr kultury.

Ta, pod wieloma względami wyjątkowa, publikacja jest źródłem wiedzy, powinna skłonić do refleksji nad historią Rzeszowa i jego zabytków oraz być inspiracją do kultywowania tradycji naszego regionu. Jak napisano w przedmowie do pierwszego wydania: „Książka Pana Kotuli (…) jest cennym przyczynkiem do dziejów Rzeszowa i jako taka winna się znaleźć w rękach każdego, kto z tym miastem związany jest (…), kto w nim wzrastał i część swego życia tu zostawił”.

Cennym dodatkiem do drugiego wydania tej książki są komentarze autorstwa Małgorzaty Jarosińskiej, dzięki którym czytelnicy dowiadują się, jakie zabytki po wojnie powróciły na swoje miejsce, a które zostały odtworzone (m.in. pomniki: Tadeusza Kościuszki, Adama Mickiewicza, płk. Leopolda Lisa-Kuli).