Bilety skarbowe

Jedną z niezwykle interesujących form pieniądza papierowego emitowanego w dawnej Polsce były bilety skarbowe. Był to środek płatniczy zatwierdzony prawnie jako bezterminowa forma nieoprocentowanego zobowiązania, które nie podlega przepisom o pokryciu złotem ani innymi surowcami.  Pierwszy raz pojawiły się w one naszym kraju podczas insurekcji kościuszkowskiej. Bilety skarbowe z tego okresu, opieczętowane suchym stemplem i podpisane przez komisarzy wywodzących się z mieszczaństwa warszawskiego, zrównano z monetami kruszcowymi i nadawano im kurs przymusowy.

Kolejna emisja polskich biletów skarbowych miała miejsce w  Księstwie Warszawskim w 1810 roku. Następnie wypuszczano je w latach 1924–27 i 1933–39.  Seria biletów skarbowych wypuszczonych przez Centralną Kasę Skarbową PKWN w 1944 roku nie posiadała ani sygnatur ani dokładnej daty emisji.  Po powołaniu Narodowego Banku Polskiego bilety zostały przez niego przejęte i pełniły funkcję pieniądza papierowego aż do wprowadzenia nowego systemu pieniężnego w roku 1948. Ponowne emisje miały miejsce  po 1991 roku.

Na wystawie „Nie wszystko złoto, co się świeci…” prezentowany jest bilet skarbowy o wartości czterech złotych polskich z 4 września 1974 roku (seria I M) podpisany na rewersie przez F. Malinowskiego. Pochodzi on z kolekcji dra Józefa Bąka.