Baba Marta

Święto Baba Marta obchodzono 1 marca, w dniu tym powszechnym zwyczajem  było obdarowywanie się martiniczkami. Zwyczaj ten związany jest z powitaniem wiosny i stawia sobie za cel odstraszenie złych duchów, które budzą się w tym czasie tak jak i cała przyroda.  Aby odstraszyć te złe siły od ludzi, zwierząt i gospodarstwa pierwotnie wieszano na ogrodzeniach, drzwiach domów i zabudowań gospodarskich tkaniny, motki przędzy i różne elementy odzieży koniecznie w kolorze czerwonym. Ponadto przygotowywano specjalne pieczywo  zwane żmijorki,  które wczesnym rankiem w dniu  Baby Marty dziewczyny zanosiły do lasu i tam zostawiały  jako ofiarę dla szkodzącym ludziom duchów. Ponieważ na ataki złych mocy najbardziej narażone były istoty najsłabsze czyli dzieci i małe zwierzęta to właśnie dla nich  przeznaczano pierwsze  martiniczki. Te najstarsze to po prostu czerwona i biała nitka zawiązana na rączce dziecka lub nóżce jagnięcia. Z czasem przybierały one bardzo różnorodne kształty, najczęściej miały jednak  formę pomponików lub  postaci kobiecej i męskiej, które zwano Peszo i Penda (Piotruś i Piotrusia).

Elżbieta Piskorz-Branekova

Żmijorki i martiniczki zobaczyć można na wystawie czasowej „Chleb życia, chleb śmierci”, czynnej jedynie do Wielkanocy.

Serdecznie zapraszamy!