Kukeri

Kukeri odprawiali swój rytuał w siedem  lub osiem tygodni przed Wielkanocą. Zwyczaj ten był powszechny i popularny we wsiach na terenie Tracji i Bułgarii Zachodniej. Biorący w nim udział mężczyźni, odgrywali w nim wszystkie role, także żeńskie. Tworzyli grupy składające się z poprzebieranych i zamaskowanych postaci. W skład takiego kukierskiego zespołu wchodzili zwykle: Starcy, czyli zamaskowani mężczyźni w kobiecych ubiorach, ochraniający całą grupę, osoby urzędowe np. pop, sędzia, doktor, a także postacie zwierzęce przeważnie wielbłąd lub bocian. Najważniejszymi jednak w tym zespole byli Nowożeńcy, z tym, że Panna młoda była obowiązkowo w zaawansowanej ciąży lub trzymała na ręku dziecko. Kukeri od rana obchodzili wszystkie domy we wsi, byli obdarowywani pieniędzmi, alkoholem, pieczywem i innymi produktami spożywczymi. Ominięcie jakiegoś domostwa było ciężkim afrontem uczynionym gospodarzom. Wszystkie sceny, gry i zabawy, odtwarzane przez Kukeri miały wyraźny podtekst erotyczny przyświecał im jeden wspólny, podstawowy cel – zabezpieczyć, zwiększyć i zagwarantować płodność naturze i ludziom,  co w efekcie dawało człowiekowi spokojne i dostatnie życie. Pod wieczór wszyscy mieszkańcy wsi i Kukeri spotykali się na centralnym placu wioski, gdzie po kolejnych rytuałach, następowała wspólna, wesoła zabawa. Na towarzyszącej temu spotkaniu uczcie spożywano wspólnie zebrane przez Kukeri dary. Zebrane zaś pieniądze przeznaczano na ogół na cele społeczne, najczęściej na potrzeby szkoły, stypendium dla zdolnego, ale biednego ucznia lub na wspomożenie najbiedniejszej rodziny we wsi.

Zwyczaj  Kukeri miał dla młodych mężczyzn charakter inicjacyjny, dopuszczenie ich do wzięcia  udziału w obrzędzie  oznaczało, że są już, wedle oceny społecznej gotowi i dojrzali do małżeństwa.

Elżbieta Piskorz-Branekova

Barwne kostiumy używane podczas tego rytuału zobaczyć można na wystawie czasowej „Chleb życia, chleb śmierci”, czynnej jedynie do Wielkanocy.

Serdecznie zapraszamy!