Badacze Puszczy Sandomierskiej cz. III

Pod koniec l. 60 i na początku 70 prof. Józef Półćwiartek zwrócił uwagę na nieścisłości kwestionując ograniczanie przez niektórych etnografów zasięgu Puszczy Sandomierskiej do obszaru zamieszkałego przez Lasowiaków i zaproponował „poprowadzenie” południowej granicy puszczy do linii dolnego Wisłoka. Półćwiartek granice Puszczy Sandomierskiej określił jako przebiegające szeroką strefą na rzekach Wiśle, Wisłoce i Wisłoku. San natomiast podobnie jak Łęg traktował jako typowe wewnętrzne rzeki Puszczy, która sięgała dużo dalej na wschód niż obecnie.

Do podobnych wniosków doszedł również Krzysztof Ruszel, najpierw w swojej pracy doktorskiej „Kształtowanie się kultury ludowej w warunkach osadnictwa puszczańskiego. Na przykładzie Puszczy Sandomierskiej”, potwierdzając te spostrzeżenia w wydanej w 1978 r. publikacji „Studia nad kulturą ludową Puszczy Sandomierskiej” będącej zmienioną wersja pracy doktorskiej. Zwrócił on uwagę na występujące dotychczas rozbieżności interpretacyjne dotyczące obszaru Puszczy Sandomierskiej, jednak jak zauważył Półćwiartek nie zajął jednak kategorycznego stanowiska. Ruszel stwierdził, że prowadzone przez niego badania nad kulturą ludową obszaru Puszczy Sandomierskiej nie obejmą jedynie granic wyodrębnionej tu grupy Lasowiaków, ale maja na celu „zarysowanie w miarę pełnego- na przykładzie wybranej tematyki- historycznego ukształtowanie kultury ludowej w konkretnych ramach terytorialnych, których granicę stanowią  z jednej strony widły Wisły i Sanu ograniczone od zachodu Wisłoką, zaś od południa Wisłokiem oraz Czarną i Wielopolką”. Dzięki temu chciał również ukazać obraz wewnętrznego zróżnicowania kultury ludowej: odmienne jej przejawy w centrum silnie związanym z dawnym środowiskiem puszczańskim oraz terenów przejściowych  pozostających pod silnymi wpływami sąsiednich (bogatszych) regionów.

Jest to spojrzenie syntezujące podejście administracyjne Dobrowolskiej i etnograficzne Kotuli, jednak również niestety nieprecyzyjne. Nie brał on bowiem pod uwagę prawego brzegu Sanu. Nie zawsze również pozostawał on konsekwentny w przyjętym stanowisku, niejednokrotnie bowiem w publikacji przywoływał miejscowości położone na prawym brzegu tej rzeki, określając je jako osady puszczańskie.

Monika Zydroń