Kolberg 2014 -Promesa

MUZYCZNY FOLKLOR PODKARPACIA – BADANIA TERENOWE

W związku z obchodami dwusetnej rocznicy urodzin Oskara Kolberga, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosił Program „Kolberg 2014- Promesa”, którego realizatorem jest Instytut Muzyki i Tańca w Warszawie. Głównym założeniem Programu jest podkreślenie wartości dorobku naukowo- badawczego O. Kolberga, poprzez wsparcie dla przedsięwzięć i działań nawiązujących do jego spuścizny, ale również tych które zmierzają do upowszechnienia dorobku artystów i twórców ludowych w obrębie szeroko pojętej kultury ludowej.

Projekt zgłoszony przez Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli w Rzeszowie do w/w Programu odnosił sie do sfery „Tradycja żywa w działaniu” i otrzymał akceptację Instytutu Muzyki i Tańca, a dzięki dofinansowaniu ze środków MKiDN przeznaczony został do realizacji.

W ramach projektu zaplanowane zostały działania mające na celu dokumentację i popularyzację folkloru muzycznego Podkarpacia, skoncentrowane na zjawisku współpracy i przekazu zarówno międzypokoleniowego, jak i międzyśrodowiskowego wśród twórców ludowych . W tym zostały przeprowadzone badania terenowe, obejmujące swoim zasięgiem powiaty: rzeszowski, przeworski, przemyski, sanocki, krośnieński oraz tarnobrzeski, podczas których poszukiwano kontynuatorów tradycji folkloru muzycznego na terenie Rzeszowszczyzny.

W trakcie badań zgromadzony został materiał źródłowy w postaci linii melodycznych pieśni i utworów instrumentalnych, zapisów nutowych, fotografii oraz wywiadów, których wybór prezentujemy poniżej.

W ramach projektu powstał także film paradokumentalny „SIŁA TRADYCJI” poruszający m.in. aspekt przekazu międzypokoleniowego w zakresie tradycji folkloru muzycznego Podkarpacia.

Film można zobaczyć na stronie YouTube

Osoby współpracujące przy realizacji projektu:

Badacze terenowi:

1. Emilia Jakubiec -Lis (kulturoznawca, socjolog) – Muzeum Etnograficzne w Rzeszowie Oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie (koordynator projektu)
2. Maria Kula (etnolog) – Zespół Folklorystyczny „Folusz ” w Giedlarowej
3. Barbara Śnieżek (muzykolog) – Narodowy Instytut Fryderyka Chopina w Warszawie, Zbiory Fonograficzne ISPAN w Warszawie
4. dr Tomasz Kosiek (etnolog) – Instytut Historii, Uniwersytet Rzeszowski
5. Joanna Sadecka-Kurnik (kulturoznawca) – Stowarzyszenie „Wsparcie” w Nowej Dębie
6. Jolanta Dragan (etnolog, folklorysta) – Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej

Osoby wspierające realizację projektu:

prof. Piotr Dahlig – (etnomuzykolog), Uniwersytet Warszawski
Jacek Jackowski – (muzykolog), Instytut Sztuki Państwowej Akademii Nauk Zakład Muzykologii Zbiory Fonograficzne
Jolanta Danak- Gajda – (muzykolog, etnolog), Polskie Radio Rzeszów
Marcin Zych – (choreograf) Kierownik Studenckiego Zespołu Pieśni i Tańca „POŁONINY” przy Politechnice Rzeszowskiej , kierownik archiwum uczelnianego Politechniki Rzeszowskiej
Mariusz Guzek (operator kamery, Panstwowa Wyzsza Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Schillera w Łodzi)

Justyna Pisarek – (oprawa graficzna, Akademia Sztuk Pięknych im. Strzemieńskiego w Łodzi)

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolberg 2014 -Promesa”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

Kapela „Szebnianie”- Jerzy Korzycki (region jasielski)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Jerzy Korzycki urodzony w 1944 roku w Szamotułach koło Poznania. W 1947 roku zamieszkał z rodziną koło Drawska Pomorskiego. Od około 1970 roku mieszka w Sieklówce. Obecny kierownik kapeli Szebnianie. W kapeli Szebnianie pan Korzycki gra na trąbce. W szkole muzycznej w Koszalinie pobierał naukę na waltorni i fortepianie jako instrumencie dodatkowym. Później grał również na akordeonie. Po zakończeniu…

Kapela „Szebnianie”- Aleksander Kosiba (region jasielski)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Aleksander Kosiba urodzony w Szebniach, w powiecie jasielskim w 1933 roku. Zamieszkały w Szebniach. Jest akordeonistą i założycielem kapeli Szebnianie. Aleksander Kosiba założył kapelę Szebnianie w 2002 roku, kiedy przeszedł na emeryturę. Jest to pierwsza kapela w Szebniach od czasu orkiestry dętej, która istniała tam jeszcze przed wojną, a którą prowadził pan Schneider. W tej orkiestrze grał wuj pana…

Kapela „Trzcinicoki”- Stanisław Marszałek (region jasielski)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Stanisław Marszałek, założyciel i kierownik kapeli Trzcinicoki, a także jej solista od momentu jej powstania, urodzony w 1958 roku w Trzcinicy, gdzie mieszka po dziś dzień. Kapelę założył na potrzebę obchodów 600-lecia parafii w Trzcinicy. Pan Marszałek był  zawsze niezwykle aktywny w środowisku lokalnym, początkowo w dziedzinach niezwiązanych z muzyką, działał na rzecz zachowania lokalnej kultury i…

Kapela „Trzcinicoki”- Eugeniusz Kopera (region jasielski)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Eugeniusz Kopera skrzypek prymista kapeli Trzcinicoki, urodzony w 1944 roku w Brzyskach, gdzie mieszka do tej pory. W kapeli Trzcinicoki gra na skrzypcach od 10 lat, jest prymistą. Mając 13-14 lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach u miejscowego skrzypka. Lubił muzykę i chciał się uczyć z własnej woli, popierał go w tym ojciec, który również przepadał za muzyką. „Tatuś coś…

Zespół obrzędowy i kapela „Graboszczanie” (region krośnieński)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Zofia Olejko- założycielka i kierowniczka zespołu obrzędowego i kapeli Graboszczanie z Grabownicy Starzeńskiej, urodzona w 1935 roku w Malcach, w gminie Leonpol nad Dźwiną w powiecie brasławskim, województwie wileńskim. Po wojnie, w 1945 roku zamieszkała wraz z rodzicami w Grabownicy Starzeńskiej, gdzie mieszka do dziś. Ojciec Pani Zofii, pan Franciszek Michańczyk był dyrektorem szkoły w Grabownicy Starzeńskiej, gdzie w…

Aleksander Galik- „Kamraty” (region sanocki)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Aleksander Galik urodzony 18 lutego 1960 roku w Niebieszczanach koło Sanoka. Naukę gry na skrzypcach pobierał początkowo w ognisku muzycznym w Sanoku, które następnie przekształcono w szkołę muzyczną. W Sanoku skończył szkołę I stopnia. Edukację kontynuował w Krośnie. Miłość do muzyki odziedziczył po ojcu, który do dziś gra na akordeonie. Pan Galik wspomina, że za młodu „muzykę…

Edward Filipczak- „Lisznianie” i „Bukowianie” (region sanocki)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Edward Filipczak urodzony 5 września 1933 roku we Francji, zamieszkały w Sanoku. Pan Filipczak urodził się w polskiej rodzinie emigrantów, która w okresie międzywojennym wyjechała do Francji. Rodzina wróciła do Polski wiosną 1934 roku. Ojciec pana Filipczaka pochodził z Lisznej koło Sanoka, matka zaś z Szydłowa koło Krakowa. Pan Filipczak jest klarnecistą w kapeli Lisznianie i Bukowianie. Zdolności muzyczne odziedziczył po ojcu,…

Kapela Ludowa „Gacoki” z Gaci (region przeworski)

14 lutego, 2018 Przemysław Nycz Początki działalności folklorystycznej w Gaci datuje się na lata 1908–1912. Wówczas powstawały tzw. drużyny bartoszowe, chóry włościańskie. Założono również Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Gacoki”, który do tańca potrzebował kapeli. Z czasem z zespołu wyłoniła się samodzielna Kapela Ludowa „Gacoki”, która – choć działa na różnych polach – wciąż towarzyszy ZPiT „Gacoki”. Dzieje kapeli wiążą…

Kapela „Bratkowiacy”- Józef Pisarek (region rzeszowski)

14 lutego, 2018 Przemysław Nycz Pan Józef Pisarek jest akordeonistą kapeli Bratkowiacy z Bratkowic k. Rzeszowa. Pan Józef urodził się 17 marca 1944 r. w Błędowej Zgłobieńskiej. W Bratkowicach mieszka od 1983 roku. Przez wiele lat był członkiem kapeli ludowej z Bratkowic. Kapela powstała około 1980 roku i grała w składzie: dwoje skrzypiec, klarnet, akordeon i kontrabas. Kapela nazywała się Bratkowiacy i złożona…

Kapela „Muzykanty” z Trzciany (region rzeszowski)

14 lutego, 2018 Przemysław Nycz Kapela Ludowa Muzykanty z Trzciany Historia Kapeli Muzykanty sięga lat 90-ych, kiedy po śmierci liderów słynnej wówczas w regionie Kapeli Dziedziców i załamaniu tradycji muzy-cznych w Trzcianie, wystąpiła potrzeba wypełnienia przestrzeni muzycznej wsi. Początkiem lat 90-ych próby reaktywacji ruchu muzycznego podjął się emerytowany nauczyciel muzyki- Roman Olszowy. Nieformalna wówczas kapela pod jego kierownictwem uświetniała lokalne imprezy…

Kapela „Jodłowianie” z Jodłowej (region rzeszowski)

14 lutego, 2018 Przemysław Nycz (Historia Kapeli we wspomnieniach Józefa Wala z Jodłowej, który zainicjował utworzenie  Zespołu Pieśni Tańca Jodłowianie (pierwsza nazwa obecnej Kapeli Jodłowianie) Dzięki przekazaniu przez ostatniego dziedzica Jodłowej części tzw. „resztkówki” Panu Grębskiemu, możliwe było wybudowanie w 1935 roku Domu Ludowego. W budynku tym już przed wojną zrzeszona w Kole „Wici” młodzież wystawiała sztuki teatralne. Była to…

Kapela z Huty Komorowskiej (region tarnobrzeski)

14 lutego, 2018 Przemysław Nycz W skład kapeli wchodzą: -Małgorzata Kamińska – skrzypce prym, kierowniczka kapeli ds. organizacyjnych - Paweł Płudowski – skrzypce sekund, kierownik kapeli ds. muzycznych - Jakub Miroś – klarnet - Jadwiga Kulig – kontrabas Małgorzata Kamińska urodziła się w 1965 roku w Majdanie Królewskim. W trakcie nauki w szkole podstawowej pani Kamińska uczyła się gry na…

Helena Mączka z Rakszawy (region rzeszowski)

7 lutego, 2018 Przemysław Nycz Helena Mączka z Zalesia k. Rakszawy,1931 r. , znana jest w społeczności jako osoba podtrzymująca dawne tradycje, m.in. piękne tradycje organizowania bram weselnych podczas których deklamuje ciekawe wiersze, sentencje i śpiewa pieśni dziś już zapomniane, a łączące się z obrzędowością ludową. Zwyczaj robienia bramy weselnej wymagał wykonania odpowiednich rekwizytów mających na celu uatrakcyjnienie zabawy- zwyczaju.…

Instrumenty kapeli Wilczków z Rakszawy

30 stycznia, 2018 Przemysław Nycz http://www.muzeumetnograficzne.rzeszow.pl/node/363 - Kapela Wilczków z Rakszawy we wspomnieniach Stanisława i Damiana Wilczków z Rakszawy. http://www.muzeumetnograficzne.rzeszow.pl/node/401 - Helena Wilczek (ostatnia członkini dawnej kapeli Wilczków z Rakszawy Akordeon - po Antonim Wilczku. Wcześniej posiadał 12 basowy instrument, jego los jest nieznany. Następnie kupił 32 basowy akordeon firmy Weltmester, który obecnie znajduje się w posiadaniu prawnuka Antoniego- Damiana…

Zespół śpiewaczy „Strażowianki” ze Strażowa (region rzeszowski)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Zespół Śpiewaczy „Strażowianki” Założycielką zespołu „Strażowianki” była Pani Kozikowa, działaczka Koła Gospodyń Wiejskich. Zajmowała sie także stroną choreograficzną, natomiast Władysław Malec, mąż pani Kazimiery należącej do zespołu, pełniący funkcję organisty w Strażowie towarzyszył zespołowi na  akordeonie. W późniejszym okresie szeregi grupy muzyków zasilił także Marek Malec, syn Kazimiery i Władysława. Pani Kozikowa, z zawodu nauczycielka, wykładała…

Zespół śpiewaczy „Jamniczanki” z Jamnicy (region tarnobrzeski)

27 lutego, 2018 Przemysław Nycz Zespół śpiewaczy „Jamniczanki” z Jamnicy W skład zespołu obecnie wchodzą: - Emilia Trybel, urodzona w 1946 roku w Grębowie. Do Jamnicy przeprowadziła się po wyjściu za mąż. Mieszka tu od ponad 50 lat. Pochodzi z rodziny osiadłej w Grębowie „z dziada pradziada”. Pracuje na gospodarce, prowadzi dom. „Ja jestem w zespole od samego początku, już 35 lat. Od…

Danuta i Franciszek Tompalscy, Maria Pinkowicz

30 stycznia, 2018 Przemysław Nycz Pani Danuta Józefa Tompalska zd. Zioło urodziła się w 1946 roku w Drohobyczce. Obecnie jest przewodniczką śpiewu w kościele w Dubiecku. Śpiewa przede wszystkim Godzinki o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w każdą niedzielę przed Mszą świętą o godzinie 7. Zauważa przy tym, że obecny organista nie śpiewa już niektórych pieśni, które jej pokolenie zna i…

Muzykanckie wspomnienia Władysława Jantasa

30 stycznia, 2018 Przemysław Nycz W 1968 roku, po raz pierwszy Władysława Jantas, mimo ze był początkującym klarnecistą, zaczął grać na klarnecie w kapeli - „bo mnie to cieszyło...” - wspomina. Kapela Jeleniów była bardzo popularna w okolicy, toteż często zapraszano ją na różne koncerty i przeglądy. Jednym z pierwszych koncertów był 2 tygodniowy wyjazd do Warszawy (1968 rok). Wówczas koncertowano w…

Fragmenty opinii o projekcie Muzyczny folklor Podkarpacia z uwzględnieniem charakterystyki archiwalnych nagrań fonograficznych z terenu Rzeszowszczyzny w zbiorach ISPAN w Warszawie oraz historii ich powstania

30 stycznia, 2018 Przemysław Nycz Jacek Jackowski Instytut Sztuki PAN Zakład Muzykologii Zbiory Fonograficzne Opinia o projekcie Muzyczny folklor Podkarpacia z uwzględnieniem charakterystyki archiwalnych nagrań fonograficznych z terenu Rzeszowszczyzny w zbiorach ISPAN w Warszawie oraz historii ich powstania Zarys historii dokumentacji fonograficznej tradycji muzycznych w Rzeszowskiem Wstęp. Badania terenowe a współczesne przemiany folkloru Współcześnie podejmowane etnomuzykologiczne czy etnomuzyczne badania terenowe  mogą mieć…

Skip to content