Kawa
Spotkanie towarzyskie, droga do pracy, rozmowa biznesowa. Względnie różne sytuacje, a jednak łączy je jedna rzecz. Kawa, towarzyszy nam niemal wszędzie i niemal od zawsze, gdyż pierwsze wzmianki pochodzą już z pierwszego tysiąclecia przed naszą erą z regionu Etiopii zwanego dawniej Kaffa - dziś Kefa. Jeżeli chodzi o nazwę, jej pochodzenie nie jest dokładnie określone, prawdopodobnie pochodzi od arabskiego słowa kahwa bądź tureckiego kahve, które następnie w czasie swoich podbojów starego kontynentu zmieniało się i utworzono od niego współczesną nam włoską nazwę caffè.
Kawa, napój przyrządzany z palonych a następnie zmielonych bądź też poddanych instantyzacji ziaren kawowca. Pierwsza postać ( I tysiąclecie p.n.e) w jakiej spożywano kawę różni się diametralnie od znanego nam dzisiaj czarnego, aromatycznego i energetyzującego napoju. Owoce kawowca spożywano gotowane z dodatkiem masła i soli. Około XV w. kawa z obszarów Etiopii została przetransportowana do Jemenu przez kupców arabskich gdzie najprawdopodobniej został opracowany sposób preparowania ziaren, ich palenia i wytwarzania napoju. Wraz z ekspansją ludów arabskich na terenie Bliskiego Wschodu nowa używka zdobywała coraz większą popularność pomimo kontrowersji wzbudzanych w kręgach religijnych jak i medycznych swoim pobudzającym działaniem. W Europie kawa pojawiła się około XVI wieku. Pierwsze wzmianki pochodzą ze zbiorów niemieckiego botanika i podróżnika Leonarda Rauwolfa. Nie można jednak dokładnie określić czasu w jakim kawa pojawiła się po raz pierwszy na kontynencie, prawdopodobnie sprowadzono ją do Francji w 1644 r. Do Polski dotarła w XVII wieku, z południa Europy od panujących nad Mołdawią Turków. Początkowo pijano ją na wzór wschodni, czyli bez żadnych dodatków dopiero później zaczęto używać cukru i mleka. Wiek XVIII to okres rozwoju przemysłu kawowego, powstają „kafehauzy”, w Gdańsku i Warszawie, później zwane kawiarniami. Handlem ziarnami kawowca zajmowali się wówczas kupcy wielobranżowi; dopiero w połowie XIX w. powstały firmy specjalizujące się w obrocie kawą na terenie Galicji. Dwie wojny światowe i kryzys okresu międzywojennego doprowadziły do niemal całkowitego upadku „sektora kawowego”, który odrodził się dopiero po zakończeniu drugiej wojny światowej.
Istnieje kilka gatunków kawowca, najważniejszymi i liczącymi się na rynku są Arabika (Coffea arabica), Robusta (Coffea canephora) i Liberika (Coffea liberica). Arabika jest najpopularniejszym, uprawianym gatunkiem, charakteryzuje się łagodnym smakiem i subtelnym aromatem o mniejszej zawartości kofeiny. Robusta, drugi najpopularniejszy gatunek kawy po Arabice o ostrym, gorzkawym posmaku co wiąże się z większą zawartością kofeiny.
Liberika, ostatni liczący się gatunek, o najmniejszym udziale w światowej produkcji, najmniej aromatyczna stosowana jako wypełniacz w droższych mieszanka kawowych.
Obecnie kawa przyjmuje wiele różnych postaci, można ją pić na wiele sposobów. Czarną bądź białą, ciepłą lub zimną, 100% arabikę czy też wszelkiego rodzaju mieszanki, których walory smakowe i aromat można postawić na równi z klasycznym winem. Wszystkie te elementy zlewają się w jeden czarny obraz aksamitnego espresso czy też kremowego cappuccino.
Jeszcze do 28 lutego 2013r. zapraszamy do zwiedzania wystawy „Galicyjski sen o Ameryce”, na której prezentowany jest min. wątek związany z pracą emigrantów pochodzących z ziem polskich na brazylijskich plantacjach kawy. Uzupełnieniem wystawy są zdjęcia potomków polskich emigrantów w Brazylii autorstwa Tadeu Vilaniego.
Zdjęcia pochodzą z wystawy „Galicyjski sen o Ameryce”.
Fot.: G. Stec
