Św. Wojciech w Muzeum Etnograficznym

W kwietniu wypada dzień św. Wojciecha, do którego nawiązuje eksponat będący w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. F. Kotuli w Rzeszowie. Jest to polichromowana płaskorzeźba w drewnie, przedstawiająca św. Wojciecha, wykonana przez Izydora Błaszczaka* w 1974 r.

Postać usytuowana jest frontalnie. Płaszcz, infuła oraz pastorał pomalowane są złotą farbą. Szata spodnia jest pomarańczowa. Święty w lewej ręce trzyma pastorał, w prawej białą księgą. Gołe nogi obute są w brązowe buty. Tło płaskorzeźby jest koloru bladoseledynowego. W obu górnych rogach rzeźbiarz umieścił szafirowe draperie, o brzegach białych w brązowe kropeczki. W dolnych rogach znajdują się pomarańczowe postumenty, ze stojącymi na nich doniczkami z czerwonymi kwiatami. Wymiary rzeźby: wys.: 49,5 cm, szer.: 28 cm. Płaskorzeźba została kupiona przez pracowników muzeum od artysty w roku 1974.

*Izydor Błaszczak (1897-1977) rzeźbiarz z Dębiny k. Łańcuta. Początkowo jego twórczość skupiona była na przedmiotach użytku codziennego. Tworzył również zabawki i szopki.  Urządzając swój dom wykonał szereg mebli wzorowanych na tych, które zobaczył w zamku łańcuckim. Rzeźbą figuralną zajmował się sporadycznie, aż do 1964 r., kiedy to jego prace wystawiono na ekspozycji przedstawiającej sztukę ludową powiatu łańcuckiej.  Tematem wiodącym jego twórczości były przedstawienia świętych. Ludwik Zimmerer, znawca i kolekcjoner sztuki ludowej pisał: „Święci Błaszczaka, nie są żadnymi potęgami tamtego świata, nie są bóstwami przyrody, płodności, tylko są jakby trochę przebranymi chłopami i dziewczynami wiejskimi, z którymi rzeźbiarz doskonale się rozumie i jest na ty. Ale równocześnie te postacie, które jakby fraternizują się z nim, są dla niego świętymi dostojnikami, a on afirmuje własną godność i wartość stwierdzając bliskość między nim, a sobą. Arcyciekawy podwójny proces, który da się zaobserwować przede wszystkim w tradycyjnej sztuce ludowej polskiej: uczłowieczenie tego, co jest w sferze sacrum i zarazem sakralizacja sfery ludzkiej i podniesienie własnej poniżonej egzystencji” (1975, s. 58).

Prace Izydora Błaszczaka znajdują się w zbiorach osób prywatnych, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Działu Regionalnego Muzeum – Zamku w Łańcucie, a także Muzeum Etnograficznego im. F. Kotuli w Rzeszowie.

Płaskorzeźbę można oglądać w Muzeum Etnograficznym do końca kwietnia 2016 roku.

Bibliografia:

Judyta Sos