Wystawa stała „Na co dzień i od święta”
Na wystawie „Na co dzień i od święta” prezentowane są ubiory codzienne jak i stroje świąteczne, noszone na wsi pod koniec XIX i na początku XX w. przez Rzeszowiaków, Lasowiaków i Pogórzan.
Na ekspozycji widoczne jest bogactwo stroju ludowego i kunszt ludowych wytwórców, które mogą stać się inspiracją w przenoszeniu wzorów i motywów do współczesnego rzemiosła artystycznego.
Na wystawie oprócz elementów odzieży znalazły się eksponaty etnograficzne ilustrujące temat pozyskiwania surowca, techniki zdobienia elementów stroju, a także przedmioty związane z dbałością o wygląd. Wszystkie elementy strojów, eksponaty etnograficzne oraz zdjęcia archiwalne pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie. Ekspozycji towarzyszy katalog pt. „Na co dzień i od święta” oraz strona internetowa, dzięki której można poszerzyć wiadomości zdobyte podczas zwiedzania wystawy (www.ubioryludowe.muzeumetnograficzne.rzeszow.pl )
Ekspozycja została przygotowana w 35 rocznicę śmierci patrona Muzeum – Franciszka Kotuli.
W zbiorach Muzeum znajduje się bogata kolekcja strojów ludowych, która została przez niego zapoczątkowana. Założyciel Muzeum jest również autorem dwóch części Atlasu Polskich Strojów Ludowych (Strój Rzeszowski z 1951 r. i Strój Łańcucki z 1953 r.- w 2018 roku mija 65 lat od wydania), jednych z pierwszych powojennych opracowań dotyczących stroju ludowego oraz publikacji „Poszukiwanie metryk dla stroju ludowego” (1954 r.). W sumie Franciszek Kotula napisał 16 artykułów i publikacji dotyczących stroju ludowego. Zwracał on też szczególną uwagę na elementy odzieży w badaniach terenowych. Dzięki niemu Archiwum Muzeum bogate jest w notatki opisujące stroje noszone przez mieszkańców okolic Rzeszowa, oraz przedstawiające je fotografie i rysunki ukazujące przede wszystkim detale zdobień.
Koncepcja wystawy uwzględnia nowe trendy w wystawiennictwie i oczekiwania współczesnego odbiorcy. W 2017 roku w ramach realizowanego zadania wytypowane obiekty z kolekcji zostały poddane renowacji i konserwacji (m. in. „obręcz” –pas z metalowych członów z klamrą w kształcie stożka, który w XIX w. i na początku XX w. we wsiach w okolicach Łańcuta i Przeworska była ważnym atrybutem obrzędowego stroju ślubnego panny młodej, nakładanym na gorset. Wykonawcami tego typu pasów byli rzemieślnicy krakowscy. W powszechnym przekonaniu obręcz była rękojmią udanego małżeństwa i licznego potomstwa). Na wystawie prezentowane są elementy ludowego stroju rzeszowskiego, przeworskiego, łańcuckiego, lasowiackiego i Pogórzan, które znajdują się w zbiorach naszego Muzeum. Ekspozycja przedstawia ubiory codzienne, świąteczne i obrzędowe oraz wybrane elementy zdobnicze w określonych kontekstach i funkcjach. Jej uzupełnieniem są zdjęcia archiwalne, pochodzące z muzealnego archiwum fotograficznego (część z nich została wykonana w znanym rzeszowskim zakładzie Edwarda Janusza, działającego w latach 1886-1950).
Projekt został zrealizowany we współpracy z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym.
Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Wspieranie działań muzealnych: Modernizacja wystawy stałej „Na co dzień i od święta” w Muzeum Etnograficznym im. Franciszka Kotuli, oddział Muzeum Okręgowego w Rzeszowie oraz ze środków finansowych Województwa Podkarpackiego.
Autor scenariusza: Judyta Sos
Aranżacja plastyczna: Justyna Pisarek
Koordynacja projektu: Elżbieta Dudek-Młynarska, Judyta Sos
